Appu èttazze o Karniali (Paolo Di Mitri)

Appu èttazze o karnìali, e tìammu ce e mana màlimmu piànnane ena spàrgano aspro ce m'on vàdddhane panu, na me ndìsune tse majo. Ena sciàllo tse matàtsi, ena asciàti tse chartì asimègno ce me ndìnnane tse vèskovo.
Evò ìbbione depòi mes ti straa, ce ìbbio' fèonta na me kanonìsi o jeno 'mpì sti strittula a'tto spìtimmu. Depòi ibbio' na vriko i benettànima ti tsiamu Ndata, aderfì ti mali-mmu. Oli ìsan cherùmeni na me dune ce me rotùsane: /" Tse ti ndìsi?// Ti ène ìtto pràma òrrio pu vastà panu sti ciofàli?"/. Ce èvò: /"Tse veskovo ime ndimèno, e' torìete?/" Ce cine jelùsane, ce mu lèane: /" Ah! //Ste ce piannì kalì stràa! Ma esù e' na masi na pì lutrìa, kui? In etsèri i lutrìa latina?"// . " In etsèro già/ ", èlon'evò: /"a' telìsi su lèo òli, ma loja ka lei o kierikètto ce puru cìna u patèra /"." Allora se sòzzun kami pu t'àrtena, an etsèri na pì lutria es latino. Dèla na su filìso o dattilìdi vloimèno a'tti chèra-ssu. O vastà o dattilìdi? Den to vastà? Ce pokka ti vèskovo ise? //". "Mino, mino! "/ m'ole e tsaterfì ti mànammu ka ìone deka chrònu plèo mali ka mèna. Ce m'èkanne ena dattilìdi m'o chartì tse ciocculàta.. S'emèna en mu vàddhane màskere sto muso, manechò mu mavrìzzane o muso ma ta kràuna na mu kàmune lio barba ce o mustài: lio masciarìa.
Puru e mali ndìnnatto majo. Ma evò us farìamo, jatì isan mali mali ce mu fènatto poddhì àscimi.
Ichan asciàdia màvra ce kazzu làrgu , ce cini ka ìsan 'ndimèni tse jinèka, pìane mès anke tseputimmène: ce evò, ka èkanna o kierikètto 'ntropiàzzamo n'e do iu, jatì pìstone ka isan' jinèke. Fonàzzan mes ti stra ce kànnan rebàtto. Kulusùsan cino pu fruntèane ma ena chrondò sti chera. Ce cino ìbbie fèonta jatì farìato na mi' tu klàsune i ciofàli. Iche cinu ka ndìnnatto, àntrepi ce jinèke, ce ca pìane tuzzèonta stes porte ce lèane: /"// C'è permessu pe li màsci?"./ 'Pu essu nìttane o scuro a'tti porta ce cini tuzzèane plèo poddhì ce kanna' rebàtto, E jinèke kànnane sia ka farìatto , ma depoi, o àntrepo a'tto spiti ènitte ce, an ennòrizze kanèna ‘cittu màju, us èkanne n'àmbune.
Cini kuntèane lio teatro ce kànnane puru na faristùne cinu a'tto spiti. Kanèna , forsi ka ìone 'namurao pus kammìa kiatèra ka este ecì, ìbbie ce èkanne ka i fìli. Ce cini klìnnato, ce jèla, però. Ta paddhikària a'tto spiti, telùsane na nnorìsune kanèna a'ttu maju, ce pelìatto panu sta vizzìa pu cinu ndimènu tse jinèka, ce ta sìttane mes ta chèriato. An ecìni ìsane àntrepi, ta fìnnane na sìtsune, andè skostèatto ce, fonàzonta, sìrnatto n'ampì!
Ettazze poi e mali petti, ce tròamo trippa sto tsukkàli, ka marèato kau sto kantùna, a'tto pornò ros ti misciamèra. Tròamo puru lio n'ammatsìti ce e mali pinnan' lio krasì. Appu èttazze o vrai, dopu in aklisìa, jurìzamo essu ce o pappo preparèato na mas kami o kannarùto. E'gguaddhe o giakko ce èmene manechò m'o kurpètto ce o mai. E mana mali èguaddhe t'agguà purmistà ce èffie i skorza. Ma lìo sfìgomma, kreme en'agguò ce o pàppommu t'òbianne. S'emèna mu dènnane us vrachiònu ampì sti seddia ce mu dènnane puru t' ammàddia m'o makkalùri n' aspro. O pàppomu allora kùkkie t’agguò vrammèno 'mbrò sta chìlimu ce evò ènghizze n'o dakkàso, an ìtela n'o fao. M'o kùkkie panu sti mitti, panu sto frontìli, panu ste garzèddhe ce, kammia forà puru ambrò st'attìa. Evò èsirna i ciofàli ce stràonna olo to sfondìli, na soso fai itton agguò ka ìone prama kannarùto, j'itto cerò. Ce icha na valo skupò na mi' chaso i ciofàli ce na doko lattè, andè t'agguò e' m'o dìane pleo. Depòi, appu strakkèamo kalà kalà, itt' agguò m'o vàddhane 'mbrò sto lemò ce e mana mali o e mànamu, m'o kratènnane m'i chèrato, ce iu ,depòi, t' ùsozza dakkàsi, cherùmeno. Depoi èmbenne kau e aderfìmmu, ma cinì e' tin dènnane t'amàddia m'o makkalùri, andè farìato; ìche manechò na stasì ma t' ammàddia klimmèna. Sti ciuriacì, èttazze o Karnìali. Cino èdre pànta ma màli pina ce e cilìa u prìsce ce ste tu skiàtte. Mes t'ammatzìti, ce e sardìzze, kremammène sto sfondìli, o karniàli lamentèato ce fònazze ka ste pesìniske. E Jinèke u fonàzzane ce u pelùsane òle tes kàtare.
"Is tu èddie, is to krài,
Is pu èle:
" àsto na pài!"
Iso màro karcerào
Iche mìnonta kundannào!"
O vàddhane panu s'ena traìno, o panu stu nomu tos antròpo ce ton pìan pèrnonta sti mesi ce mes' te stràe. O karniàli ìone tse karpàmi, ce ndimèno màvro ,m'in glòssa rodinì kremammèni. Poddhè forè, o karnìali ìone en'àntrepo lio chrondò tse ciofàli, ce cinù u piace n'o pàrune panu stu nomu os addhò. Depòi u sìrnane us kazzu, u dìane tàfaro stu musu, u sìrnane i mitti, ce kànnane ka klèane, ce u sìrnane t'attìa, ta chìli ce a maddhìa. 'Mpì cìno ìche ole te jinèke ka klèane ìtto karniàli: klèane jatì iche spiccètzonta olo to fai ce to pi. Ce sikkòmu o karniàli ìche pesànonta, ìche na ftàsi e saragostì, ce oli ìchan na stasùne nistichì ros to Paska. Evò rikordèo, tàppu ìmone poddhì kecci, ka mia forà, quài ampària mala mala o pian pèrnonta panu sto traìno, ce farìamo n'on do, ce e mana màli me kràtenneia' tta chèrria , ce m'èsirne 'mbròsti, na mi pao kau sta poddia tos amparìo. E quarèmme ìsane e aderfè tu karnìali ce o klèane. Depòi stes tèssare stràe, kumbònnane ecì mèsa o karniàli, ce o klèane mapàle, pleo poddhì. Mes ta dàmmia ce e fonè, tzumpèane ce kànnane sia ka chànnane i ciofàlitto. J'i pena ka ste pesìniske, u dìane àddhe lattè, ce o sìrnane pu passòn mero. Ole ma ta makkalùria mavra sti ciofàli ce, ma 'cìna àspra sta cherria, reputèane o maro karniàli. Dopu lio cerò, meletùsane o testamènto u karniàli pesammèno. Oli tramàssane, jatì o karniàli ele ole tes alìssie ka o jeno en iche muso na pì mes ti mesi. E jinèke ka ìchane kammìa na crifìsune, farìatto; ce puru is ìche mia addhi jinèka, on ènghizze na kami ti e' kui, o ka den noà. O vrai oli pìane èssuto ce tròane pleo poddhì, jatì st’avri èttazze e nistichì saragostì, 'ndimèni màvra, m'o rangi kremammèno san aràtti, ma tosse pinne òrnisa kremammène poss'ine es addomèe pròppi o Paska. Fèane mia pinna pàss' addomà ce ìu metrùsane o cerò ka èmene j'ìn emera to vaìo. Motti èttazze o Paska ce e paskarèddha, mas dìane e kuddhùre ma t'agguà ,ce pìamo na kàmome o Rìo ston an Vito, mes ta mbropalèa poràdia.