E Passiuna tu Kristù (Giovanni Fazzi)

“Ce kalì mera, ce na sas pò ...”
Iu ‘ncignà E PASSIUNA TU KRISTU’, ka proi èrkato kantalimmèni in addomà proppi na ttasi e Ciuriacì tos Vaìo es ola ta chorìa grika. O jèno in èmene, ce kundu ìggue i fisarmonica pu ‘ndali, ègguenne ‘pu essu ce ìbbie na kusi o traùdi tu Kristù. Dopu poddhì cerò pu ‘en èrkato plèo kantalimmèni, arte èchi kampòssu chronu ka mapàle stes agglisìe o mes ti mesi i’ssòzome kusi. Chronus ampì cini pu kantalùsane èrkatto ‘pu Martana, ‘pu Koriana, a’tti Chora. Diu travudùsane ce ena ‘ndali i fisarmonica. Pìane ‘ndimèni ma kazu ce kurpetto mavru ce ma ena mai aspro. Vastùsane ena klaro tze alèa, mia rota, ce kremammène tosse figurine tze àju ce kapisciole tze ola ta kulùrria. Pìane votònta es ola ta chorìa, ce puru mes ta koràffia ce ste massarìe. Mènane sti mesi, ce ecì pu ìche ena largo o tèssare strae. Ce travudùsane i Passiùna. I’ kratènnane oli sta ‘nnù, jatì ‘en ìone grammèni; in ìchane màsonta kùonta us addhu. Passon èna i’ kantàli sto griko dikòttu, ma ta lòja ìsane cina. O traùdi ene makrèo pleo pi atzìnta strofe; passo strofa echi tèssaru versu, diu novenariu ce diu dekasillabu, alternàu. E rima ene alternài. Ce puru e musica ene alternài: mia strofa ene ‘ndalimmèni m’o “tono maggiore” ce in addhi m’o “tono minore”. Kantalùsane mia strofa ja ‘na, ce kànnane panta o ritornello, o nomèni o ma mia “controvoce”.
E musica diàenne a’tto tono maggiore sto tono minore jatì ìu èkanne na kustì ce na fanì kàjo to diaì a’tti passiuna, a’tto pono ce a’tta dàmmia tu Kristù, sti charà ce sti zoì cinùrria ti Resurreziùna. Puru ta agguà pu cini jurèane ìsane o simài tu Paskàtu, jatì èrkutte sto pì ka e zoì jennìete mapàle ce oli e kristianì jennìutte sti sarvaziùna. Jà tuo ta agguà vàddhutte puru stes kuddhùre. An meletìsome sadìa sadìa ole e’ strofe, mas èrkete sta ‘nnu e Via Crucis ce mas fènete sia ti kulusùme e’ stazziùne. E pronè strofe milùne a’tti Sarvaziuna pu ‘ncignà motti o Angelo cheretà i Maria. Depòi echi o Giuda pu pulì o Kristò; us Ebreu pu kànnune kunsìjo; o Petro pu ‘nneghèi o Kristò; o Kristò pelekimmèno sti kulònna; i sentenza tu Pilatu; o Kristò pu perni o stavrò; i Maddònna pu pai votònta na dì o pedìtti; o Kristò panu sto stavrò; in Agonia; i Maddònna kau sto stavrò m’o Kristò pesammèno; i Resurreziùna. O traùdi klìnni me lòja tze charà: “Ce aska mèscia a’tt’argalìo ... Ce aska mèscia a’tta kannulàcia ...” ine e strofe pleo norimmène pus olo to traùdi. Arte cini pu travudùne prakalùne o Kristò, evloùne on gaddho, cheretùne olo to jeno pu stei ortò, ce jurèune kanèna turnìsi o kanènan agguò. Sta chorìa pu ‘en milùsane grika, èrkato nvece kantalimmèno o SANTU LAZZARU, ena traùdi en dialetto pu ‘ncignà lèonta E BONA SERA A QUISTE CASE A TUTTI QUANTI MO L’ABITANTI. Milì a’tto Lazzaro pu o Kristò on èkame na resuscitètzi, a’tti Marta ce a’tti Maddalena, a’tto Giuda pu pùlise o Kristò. O traùdi klinni jurèonta agguà o addha pràmata tze fai, ce prakalònta o Kristò ce us Aju na dòkune es olo to jeno sitàri, krasì, kofìne ce mattre panta gomàe.